Waarom je best eens een loterij zou kunnen winnen

Wie droomt er niet van het winnen van de loterij? Toch weten jij en ik dat de kans op het winnen van de loterij ontzettend klein is. Maar er zijn mensen die wél winnen. Bijna iedere week is er wel een winnaar. Hoe kan het dat zulke onwaarschijnlijke gebeurtenissen plaatsvinden?

Maarten de Jonge, de fietser die zowel ontsnapt aan de MH17 vliegramp als die van MH370. Onwaarschijnlijke gebeurtenissen vinden altijd plaats.

2 Keer de loterij winnen

De Afrikaanse vluchteling Melhig Melhig (28) heeft 2 keer de Canadese loterij gewonnen. En dat binnen een half jaar tijd. Niet eerlijk toch? Jij en ik hebben de loterij niet eens één keer gewonnen.

De kans dat je wint is toch ontzettend klein?

De kans dat je de loterij wint is ontzettend klein. Niets nieuws onder de zon, dat weet iedereen. Met kansberekening kun je uitrekenen dat je kans op het winnen van bijvoorbeeld de Lotto jackpot 1 op 8.145.060 is. De kans op het krijgen van een vierling is 16 keer groter. Ken jij een vierling?

Toch zijn er mensen die de loterij winnen

Maar als de kans zo klein is, hoe is het dan überhaupt mogelijk dat mensen daadwerkelijk winnen? Er is bijna iedere week wel een winnaar. Dat is ongelooflijk onwaarschijnlijk, hoe kan het dat zulke onwaarschijnlijke gebeurtenissen blijven gebeuren?

Onwaarschijnlijke gebeurtenissen gebeuren altijd

Het winnen van de loterij als onwaarschijnlijke gebeurtenis staat niet op zichzelf. Wat dacht je van wielrenner Maarten de Jonge (inmiddels 34) die op het allerlaatste moment zijn vlucht met MH17 om boekte omdat dit via Frankfurt goedkoper was. Dat op zichzelf kan al onwaarschijnlijk worden genoemd, ware het niet dat hij maanden eerder ook zou vliegen met vlucht MH370. Het vliegtuig dat spoorloos van de rader verdween. De Jonge had vertraging en zou een race fietsen in Taiwan. Hij boekte daarom een andere vlucht, een uur eerder, waarmee hij geen tussenstop zou maken in Beijing. Hoeveel geluk kun je hebben?

Het onwaarschijnlijkheidsprincipe

Maak kennis met het onwaarschijnlijkheidsprincipe. Waarschijnlijk heb jij ook wel eens een onwaarschijnlijke gebeurtenis meegemaakt. Misschien ken je iemand met dezelfde naam, zoals Paul Bakker, die ook nog eens op dezelfde dag geboren is als zijn naamgenoot, 1 april. En dat is geen grapje. Of je luisterde naar een liedje op de radio en hetgeen waarover gezongen werd gebeurde precies op dat moment. Allebei even onwaarschijnlijk en toch gebeuren ze. Maar waarom dan?

Het antwoord ligt in het onwaarschijnlijkheidsprincipe

Het onwaarschijnlijkheidsprincipe (leuk woord voor Scrable trouwens) stelt dat (zeer) onwaarschijnlijke gebeurtenissen eigenlijk altijd plaatsvinden. En ja, dat klinkt behoorlijk tegenstrijdig. Maar er zijn vijf wetenschappelijke wetten die gezamenlijk het onwaarschijnlijkheidsprincipe vormen en die laten zien dat dit principe alles behalve tegenstrijdig is.

De 5 wetten van het onwaarschijnlijkheidsprincipe

De wet van onvermijdelijkheid
De wet van grote aantallen
De wet van de kanshefboom
De wet van selectie
De wet van het voldoende dichtbij

De wet van onvermijdelijkheid

Deze wet stelt dat van alle mogelijke uitkomsten er zeker één gaat plaatsvinden. Al zijn er nog zoveel loten verkocht, op 1 lot zal de hoofdprijs vallen.

De wet van grote aantallen

De wet van grote aantallen stelt dat als we voldoende kansen geven aan iets wat op zichzelf onwaarschijnlijk is, het bijna zeker is dat het ook zal gebeuren. Zo zou je minder vaak deel kunnen nemen aan een loterij, maar de keren dat je meespeelt dit met meer loten kunnen doen.

De wet van de kanshefboom

Kleine veranderingen in omstandigheden vergroten de kans dat onwaarschijnlijke gebeurtenissen plaatsvinden. Bijna heel Nederland speelt mee met de Oudejaarstrekking van de Staatsloterij. Die omstandigheid is niet ideaal om te winnen. Beter kun je meedoen met trekkingen waaraan relatief gezien minder spelers meedoen, zoals bijvoorbeeld in augustus of november. Verder gaan mensen die de loterij winnen doorgaans door met het kopen van loten. Sterker nog, ze kopen vaak meerdere loten per keer. Er is immers genoeg geld voorhanden. Hierdoor is de kans dat ze een tweede keer winnen een stuk groter geworden.

De wet van selectie

De kans dat hoogst onwaarschijnlijke gebeurtenissen plaatsvinden, wordt aanmerkelijk groter als je er de juiste data voor kiest. Je kunt beter in november meespelen met de Staatsloterij dan met de Oudejaarstrekking.

De wet van voldoende dichtbij

Tot slot stelt de wet van het voldoende dichtbij dat onwaarschijnlijke gebeurtenissen waarschijnlijker worden als je de definitie van toeval verbreedt. Ben je een winnaar als je € 1 miljoen wint? Of ben je ook een winnaar als je € 100.000,- wint? Door de definitie van winnaar ter verruimen vergroot je de kans om 2 keer de loterij te winnen.